mieć przewagę
  • Dylemat interpunkcyjny

    11.05.2024
    11.05.2024

    Dzień dobry,

    mam szereg wątpliwości przy zawieraniu nazw plików/producentów oraz numerów seryjnych przedmiotów/urządzeń w tekstach formalnych (dla instytucji państwowych). Poniżej przedstawiam przykład:

    Plik o nazwie: "xxx" utrwalono na płycie sygnowanej: "nazwa producenta", o kodzie alfanumerycznym 5483932589. Płytę opisano pisakiem koloru czerwonego: "płyta nr 1".

    W których przypadkach stosować cudzysłów i czy powinien być poprzedzony dwukropkiem, jak w przypadku cytowanych wypowiedzi?

    A może zastąpić cudzysłów kursywą i/lub pogrubieniem tekstu?

    Z góry uprzejmie dziękuję.

  • Dyssocjalny

    24.03.2022
    24.03.2022

    Witam,

    ostatnio dość często spotykam się ze słowem dyssocjalny w kontekście pojęcia osobowość dyssocjalna. Słyszałem to słowo wypowiadane przez jedno "s" i tak samo zapisane w artykułach prasowych, lecz wydaje mi się, że z uwagi na jego znaczenie powinniśmy używać formy z dwoma "s". Jaka jest poprawna pisownia i wymowa tego słowa?

  • exodus
    23.04.2011
    23.04.2011
    Mam pytanie odnośnie pisowni słowa Exodus. Większość słowników wskazuje jednoznacznie, że jedyną poprawną formą jest Exodus, bez względu na to, czy odnosi się do biblijnego wydarzenia, czy wielkiej migracji. Jednakże w języku polskim nie stosuje się litery x z wyłączeniem enumeratywnie podanych przypadków, a exodus nie spełnia kryteriów żadnego z nich. Podobne zapożyczone wyrazy – seks, indeks, faks – piszemy jednoznacznie przez ks. Więc jak to jest? Czy forma eksodus jest błędna?
  • gerundium czy rzeczownik odczasownikowy?
    4.12.2012
    4.12.2012
    Szanowni Państwo!
    Czy w następujących przypadkach poprawne jest wyłącznie używanie (użycie?) rzeczowników odczasownikowych:
    Celem badania jest ocenienie…
    Celem badania jest ocena…
    Minister miał możliwość zweryfikowania…
    Minister miał możliwość weryfikacji…

    Czy mogą Państwo przytoczyć stosowną zasadę, ponieważ zastanawia mnie to od bardzo dawna?
    Z pozdrowieniami
    Maja Źróbecka
  • Kabaty
    20.10.2009
    20.10.2009
    Witam,
    ostatnio ze znajomymi miałam dylemat dotyczący odmiany słowa Kabaty. Samo słowo kabat oznacza odmianę surduta, więc jeśli nazwa Kabaty wywodzi się od niego, co wydaje się logiczne, forma dopełniacza powinno brzmieć Kabatów. Na przykład „Nie mogę znaleźć Kabatów na planie”. Tymczasem większość osób używa w dopełniaczu formy Kabat. Moje pytanie: czy obie wariacje są prawidłowe? Czy też któraś z nich (która?) jest preferowana?
  • Kuryle – Kuryli czy Kurylów
    16.12.2015
    16.12.2015
    Słownik ortograficzny PWN w haśle Kuryle podaje odmianę Kurylów, jednak zwyczaj językowy wskazuje na przewagę formy Kuryli (w Google 38:15). Proszę o skomentowanie tej rozbieżności i odpowiedź, czy można stosować obie formy, czy tylko słownikową, czy może to w słowniku jest błąd.
  • Michaił czy Michał Bułhakow
    12.03.2002
    12.03.2002
    "Słownik nazw własnych” J. Grzeni oraz „Nowy słownik ortograficzny PWN” pod red. E. Polańskiego podają, kiedy polszczymy imię osoby narodowości innej niż polska. Zgodnie z tymi zasadami w obydwu wymienionych źródłach w części słownikowej można znaleźć Michaiła Bułhakowa. Tymczasem Bułhakow pojawił się jako Michał (spolszczony) w książkach wydanych przez: Czytelnika, Ossolineum, PIW, Znak, Wydawnictwo Dolnośląskie, Luk, MUZĘ SA i jeszcze kilka innych, mniej znanych. Nie są to oczywiście wszystkie przypadki, a i wydawnictwa nie muszą być jakoś szczególnie przywiązane do danej formy. To samo Wydawnictwo Dolnośląskie, które wydało „Mistrza i Małgorzatę” Michała, dziś wydaje książkę o Michaile. Niemniej na mój osąd forma Michał jest częstsza, co dodatkowo mogę podeprzeć wyliczeniami z mojej półki: 14 książek Michała (albo o Michale), i tylko jedna Michaiła.
    Wspomniałem na początku o zasadach polszczenia imienia – pisownia Michał mogłaby nie być z nimi sprzeczna, jeśliby zaliczyć Bułhakowa do grona wybranych przypadków, jedną z zasad jest bowiem szczególne traktowanie wybranych osób. Może źródła poprawnościowe również powinny Bułhakowa do nich zaliczyć?
    J.B.
  • naczynia – do czego czy na co?
    17.02.2005
    17.02.2005
    Witam. Jak jest poprawnie: naczynie na wodę czy naczynie do wody? Chodzi oczywiście o naczynie służące do przechowywania wody. Dziękuję i kłaniam się kapeluszem c[:-D
  • na ulicy czy przy ulicy?
    6.05.2005
    6.05.2005
    Która forma jest lepsza: na ulicy czy przy ulicy? NSPP podaje, że forma przy ulicy jest oficjalna, z czego wynika, że lepiej mówić na ulicy, jednak forma przy ulicy jest bez porównania częstsza – może dlatego, że wielu ludziom forma na ulicy kojarzy się z bezdomnością. Co Państwo sądzą na ten temat?
  • nazwa Meðugorje w polszczyźnie
    13.05.2008
    13.05.2008
    Słownik nazw własnych podaje pisownię Medjugorie i kwalifikuje nazwę jako nieodmienną. W Internecie w polskich tekstach obok wersji słownikowej (i oryginalnego Meðugorje) występują również warianty Medziugorje, Medjugorje i Medziugorie, wszystkie dość liczne, a nierzadko odmieniane (np. Echo Medziugorja, w Medziugorju; odmianę można znaleźć w tytułach książek, np. Listy z Medziugorja). Czy wszystkie te warianty – plus odmianę – uznać za dopuszczalne?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego